Sử dụng và bảo quản pin lithium-ion đúng cách sẽ giúp pin bền lâu và an toàn. Cùng Dichvu3T.com tìm hiểu 6 lưu ý quan trọng khi sử dụng và bảo quản pin lithium-ion.
Pin xe điện lithium-ion là gì?
Pin lithium-ion hiện là công nghệ lưu trữ năng lượng phổ biến nhất trong các thiết bị hiện đại như điện thoại, laptop, xe đạp điện và đặc biệt là pin xe điện lithium-ion. Pin xe điện lithium-ion có mật độ năng lượng cao, trọng lượng nhẹ, tuổi thọ dài và hiệu suất ổn định. Tuy nhiên, nếu không sử dụng pin lithium-ion đúng cách, hiệu suất pin sẽ giảm nhanh, dễ chai, dễ nóng hoặc thậm chí gây ra các tình huống nguy hiểm như phồng, rò rỉ hay cháy nổ.
Do đó, bài viết này sẽ chia sẻ 6 lưu ý quan trọng nhất khi bảo quản pin lithium-ion, giúp pin hoạt động bền bỉ, an toàn và đạt tuổi thọ tối ưu. Đây là kiến thức rất cần thiết, đặc biệt đối với người dùng xe máy điện hoặc xe đạp điện sử dụng pin xe điện lithium-ion – vốn có giá trị cao và là bộ phận quan trọng nhất của chiếc xe.
6 lưu ý quan trọng khi sử dụng và bảo quản pin lithium-ion
1. Tránh để pin lithium-ion tiếp xúc với nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp
Nhiệt độ luôn là yếu tố ảnh hưởng lớn nhất đến sức khỏe của pin xe điện lithium-ion. Khi nhiệt độ tăng cao, các phản ứng hóa học bên trong pin diễn ra nhanh và mất kiểm soát, khiến pin dễ phồng, giảm dung lượng và thậm chí có thể gây cháy nổ. Ngược lại, khi nhiệt độ xuống quá thấp, pin xe điện lithium-ion bị giảm hiệu suất rõ rệt, dung lượng giảm mạnh và thời gian di chuyển bị rút ngắn.
Muốn bảo quản pin lithium-ion tốt, bạn cần duy trì môi trường nhiệt độ ổn định, tránh để pin tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời, không để xe ngoài trời quá lâu và hạn chế tối đa việc để pin trong cốp xe đang nóng. Khi thời tiết lạnh, đặc biệt dưới 0°C, bạn nên giữ pin trong môi trường ấm hơn và không sạc pin ngay khi nhiệt độ pin quá thấp, vì điều này có thể làm tổn hại cấu trúc bên trong. Trong những ngày nắng gắt, hãy ưu tiên để xe dưới mái che, tắt nguồn, tháo pin và đem vào nơi thoáng mát.
2. Sạc pin định kỳ và đúng cách ngay cả khi không sử dụng
Một trong những sai lầm phổ biến nhất là bỏ mặc pin quá lâu mà không sạc. Với công nghệ lithium-ion, pin sẽ luôn có mức tự xả nhẹ theo thời gian, và nếu mức pin xuống dưới ngưỡng an toàn, các cell có thể rơi vào trạng thái “chết” và không thể hồi phục.
Để sử dụng pin lithium-ion đúng cách, bạn nên duy trì việc sạc định kỳ, kể cả khi không sử dụng thiết bị. Đối với pin xe điện lithium-ion, thời gian hợp lý là mỗi 60–90 ngày nên sạc đầy một lần để bộ quản lý pin (BMS) hoạt động ổn định và tránh tình trạng pin mất khả năng sạc.
Ngoài ra, bạn nên tránh sạc pin ngay sau khi vừa sử dụng thiết bị hoặc chạy xe đường dài, vì lúc đó pin còn nóng. Hãy để pin nguội bớt trước khi sạc để giảm áp lực lên cell, tránh tình trạng chai pin. Sử dụng bộ sạc chính hãng, đúng thông số điện áp cũng là điều quan trọng nhằm đảm bảo an toàn, ngăn quá nhiệt và tăng độ bền của pin.
>>>Xem thêm: Lựa Chọn Pin Xe Điện LFP Và 4 Lưu Ý Không Thể Bỏ Qua
3. Tránh tự ý tháo rời, đâm thủng hoặc sửa đổi pin
Pin lithium-ion được thiết kế với cấu trúc kín, lớp bảo vệ nhiều tầng và mạch quản lý pin (PCM hoặc BMS) giúp ngăn chặn các sự cố liên quan đến điện áp, dòng điện hoặc đoản mạch. Khi người dùng tự ý tháo pin, những lớp bảo vệ này có thể bị phá vỡ, khiến pin trở nên cực kỳ nguy hiểm.
Các thao tác như mở vỏ pin, thay cell không đúng chuẩn, hàn đắp tùy tiện hoặc thử sửa pin tại nhà có thể gây cháy nổ ngay lập tức hoặc để lại nguy cơ tiềm ẩn rất lớn. Việc này không chỉ làm mất hiệu lực bảo hành mà còn gây rủi ro trực tiếp tới an toàn của người sử dụng.
Nếu bạn gặp các dấu hiệu bất thường như pin phồng, nóng bất thường, sạc lâu đầy hoặc dung lượng giảm nhanh, cách xử lý đúng là liên hệ các trung tâm kỹ thuật hoặc những đơn vị thay pin xe điện uy tín. Nên nhớ rằng việc tự ý can thiệp vào pin lithium-ion không bao giờ là lựa chọn an toàn.
4. Bảo quản pin lithium-ion ở nơi khô ráo, thoáng mát và tránh độ ẩm cao
Độ ẩm cao có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng đối với pin lithium-ion. Hơi ẩm có thể thâm nhập vào bên trong qua những vị trí hở, gây oxi hóa cực pin và làm hỏng cấu trúc mạch bảo vệ. Đối với pin xe điện lithium-ion, việc để xe dưới trời mưa hoặc lưu trữ pin ở nơi ẩm ướt như nhà tắm hoặc tầng hầm có thể làm giảm tuổi thọ pin nhanh chóng.
Để bảo quản pin lithium-ion đúng cách, bạn nên chọn nơi khô ráo, thoáng gió và có nhiệt độ ổn định. Hộp đựng pin chuyên dụng, tủ kín hoặc hộp chống ẩm sẽ là lựa chọn tốt nếu bạn cần lưu trữ pin trong thời gian dài. Nếu lưu trữ nhiều viên pin, nên tránh đặt chúng sát nhau để hạn chế việc tích tụ nhiệt và nguy cơ đoản mạch ngoài ý muốn. Việc giữ pin trong điều kiện môi trường phù hợp sẽ giảm thiểu rủi ro hư hỏng và đảm bảo pin có thể hoạt động trở lại một cách ổn định sau thời gian không sử dụng.
5. Duy trì mức sạc lý tưởng từ 40–60% khi lưu trữ trong thời gian dài
Một lưu ý quan trọng mà nhiều người thường bỏ qua khi bảo quản pin lithium-ion là không để pin đầy 100% hoặc cạn kiệt hoàn toàn khi lưu trữ. Pin ở mức 100% sẽ tạo áp lực nội bộ lớn lên cell, khiến cấu trúc bên trong bị lão hóa nhanh. Ngược lại, pin để ở mức quá thấp trong thời gian dài có thể rơi vào trạng thái quá xả và hư hỏng vĩnh viễn.
Mức sạc lý tưởng nhất khi bảo quản pin lithium-ion là từ 40–60%. Đây là khoảng dung lượng an toàn, giúp pin duy trì hoạt động điện hóa ổn định và ít bị ảnh hưởng bởi quá trình tự xả tự nhiên. Bạn nên kiểm tra pin mỗi 3–6 tháng và sạc lại nếu mức pin giảm xuống dưới ngưỡng an toàn. Việc duy trì mức sạc phù hợp sẽ đảm bảo pin xe điện lithium-ion có thể hoạt động lại ngay khi bạn cần, đồng thời kéo dài tuổi thọ tổng thể của pin.
6. Sử dụng đúng bộ sạc và kiểm tra định kỳ tình trạng pin
Việc sử dụng sai bộ sạc là một trong những nguyên nhân chính khiến pin lithium-ion giảm tuổi thọ hoặc gặp sự cố. Bộ sạc kém chất lượng hoặc không đúng thông số có thể khiến dòng điện vào pin quá lớn, gây nóng, phồng hoặc làm hỏng mạch bảo vệ. Để sử dụng pin lithium-ion đúng cách, hãy ưu tiên dùng bộ sạc chính hãng hoặc bộ sạc do đơn vị cung cấp pin khuyến nghị.
Bên cạnh đó, người dùng nên kiểm tra tình trạng pin định kỳ. Những dấu hiệu như pin nóng bất thường, dung lượng giảm nhanh, sạc lâu đầy hoặc có mùi lạ là tín hiệu cảnh báo pin đang gặp vấn đề. Khi gặp những trường hợp này, bạn nên liên hệ kỹ thuật viên để kiểm tra hoặc cân nhắc thay pin xe điện nếu pin đã xuống cấp nghiêm trọng. Việc theo dõi sức khỏe pin thường xuyên sẽ giúp bạn phát hiện sớm các rủi ro và đảm bảo pin hoạt động ổn định trong suốt quá trình sử dụng.
Những sai lầm phổ biến khi bảo quản pin lithium-ion
1. Sạc đầy 100% rồi cất lâu
Một trong những sai lầm phổ biến nhất là sạc pin lithium-ion đầy 100% rồi cất lâu mà không sử dụng. Khi pin được giữ ở mức sạc đầy trong thời gian dài, áp lực hóa học bên trong các cell tăng lên, dẫn đến quá trình lão hóa diễn ra nhanh hơn. Kết quả là dung lượng pin giảm dần theo thời gian, làm giảm hiệu suất hoạt động và rút ngắn tuổi thọ pin. Để khắc phục, bạn nên giữ mức sạc pin ở khoảng 40–50% nếu không sử dụng trong thời gian dài.
2. Để pin cạn kiệt quá lâu
Ngược lại với việc sạc đầy rồi cất, để pin cạn kiệt hoàn toàn trong thời gian dài cũng gây hại nghiêm trọng. Khi pin rơi vào trạng thái quá xả, một số cell có thể mất khả năng tích trữ năng lượng, dẫn đến pin không thể sạc lại hoặc nhanh chai. Người dùng nên kiểm tra định kỳ và nạp lại pin khi mức điện áp xuống quá thấp để duy trì hiệu suất và tuổi thọ.
3. Bảo quản pin ở nơi nhiệt độ cao
Việc để pin ở cốp xe, ban công hoặc gần các nguồn nhiệt trực tiếp là một lỗi phổ biến khác. Nhiệt độ cao làm tăng tốc các phản ứng hóa học bên trong pin, khiến các cell nhanh mất cân bằng và gây chai pin, thậm chí có thể làm phồng pin hoặc cháy nổ trong trường hợp cực đoan. Pin lithium-ion nên được bảo quản ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và nguồn nhiệt cao.
4. Sử dụng bộ sạc không chính hãng
Dùng bộ sạc rẻ, không rõ nguồn gốc hoặc không đúng công suất quy định có thể làm hỏng pin. Dòng điện hoặc điện áp không ổn định tác động tiêu cực lên mạch quản lý pin (BMS) và các cell, dẫn đến pin nhanh chai, sạc không đầy hoặc thậm chí hư hỏng hoàn toàn. Luôn sử dụng bộ sạc chính hãng, phù hợp với thông số kỹ thuật của pin để đảm bảo an toàn và tuổi thọ pin lâu dài.
5. Tiếp xúc với nước hoặc độ ẩm
Pin lithium-ion rất nhạy cảm với môi trường ẩm ướt. Hơi ẩm có thể xâm nhập vào các cell, gây oxi hóa cực pin, hỏng mạch bảo vệ và dẫn đến hiện tượng đoản mạch. Pin nên được bảo quản trong hộp kín, khô ráo, tránh tiếp xúc với nước hoặc môi trường quá ẩm ướt. Khi vận chuyển, bạn cũng nên đặt pin trong túi chống ẩm hoặc hộp cách điện.
6. Tự tháo rời hoặc sửa đổi pin
Một số người tự ý tháo pin hoặc can thiệp vào mạch BMS mà không có chuyên môn. Đây là hành động cực kỳ nguy hiểm vì mạch BMS được thiết kế để bảo vệ pin và người dùng, đảm bảo các chức năng an toàn như chống quá sạc, quá xả và ngắt mạch khi sự cố. Thao tác sai có thể dẫn đến cháy nổ hoặc hỏng hoàn toàn pin.
7. Sạc pin ngay sau khi sử dụng
Sạc pin khi pin còn nóng sau quá trình vận hành là một nguyên nhân phổ biến khiến pin nhanh chai. Nhiệt độ cao trong quá trình sạc tạo áp lực lên các cell, làm lão hóa hóa học diễn ra nhanh. Nên để pin nghỉ, nguội hoàn toàn trước khi tiến hành sạc để kéo dài tuổi thọ và duy trì hiệu suất.
8. Vận chuyển pin cùng vật kim loại
Vận chuyển pin cùng với các vật dẫn điện như kẹp tóc, vòng tay hay dụng cụ kim loại khác có thể gây đoản mạch. Khi cực dương hoặc cực âm tiếp xúc trực tiếp với vật dẫn điện, pin có thể ngắn mạch, dẫn đến rò rỉ hoặc cháy nổ. Cách an toàn là vận chuyển pin riêng lẻ, bảo vệ các cực bằng nắp cao su hoặc băng cách điện.
Sử dụng và bảo quản pin lithium-ion đúng cách là nền tảng để đảm bảo thiết bị hoạt động ổn định, an toàn và kéo dài tuổi thọ pin. Dù bạn đang sử dụng pin xe điện lithium-ion hay bất kỳ thiết bị nào khác dùng công nghệ này, việc ghi nhớ sáu lưu ý quan trọng trên sẽ giúp bạn tránh được các rủi ro như chai pin, giảm hiệu suất hoặc sự cố nguy hiểm.
Chọn đúng nơi thay pin xe điện uy tín như Dichvu3T.com chính là cách tốt nhất để bảo vệ chiếc xe của bạn. Với đội ngũ kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm, pin chính hãng chất lượng cao và chính sách bảo hành rõ ràng, dịch vụ cam kết mang đến giải pháp sửa pin xe điện, thay pin xe điện an toàn – nhanh chóng – tiết kiệm. Một bộ pin tốt sẽ giúp xe của bạn luôn mạnh mẽ, bền bỉ và sẵn sàng đồng hành trên mọi cung đường.
Gọi ngay 1900.9999.09 – 091.128.39.95 để thay pin xe máy điện chính hãng, giúp chiếc xe của bạn vận hành êm ái, bền bỉ và tràn đầy năng lượng trên mọi cung đường!
Đăng ký dịch vụ
